Leidingenbouwer Hogenboom beschuldigt moederbedrijf Koop Groep van het systematisch uitknijpen en doorsluizen van miljoenen euro’s naar een andere dochter, Koop Duurzame Energie (KDE). Koop Holding ontkent de aantijgingen. De geldproblemen hebben Hogenboom de das omgedaan; deze donderdag is door Koop Groep surseance van betaling aangevraagd.

“Over de afgelopen vijf jaar is EUR 40 mln van ons bij KDE terechtgekomen”, zegt Leo Snaauw, voorzitter van de ondernemingsraad bij Hogenboom die de boekhouding van de laatste jaren heeft laten doorpluizen door een extern onderzoeksbureau. “Wij waren geen baas over onze eigen geldstromen”, zegt hij, “We zijn aan de ketting gelegd.”

‘Hogenboom is geslachtofferd’

De Koop Groep kent een holdingstructuur, waarbij de inkomsten van een dochterbedrijf direct terechtkomen op de rekening van het moederbedrijf. Dat hevelt vervolgens weer geld over naar de dochteronderneming om de aannemers te betalen. “Maar dat geld kregen we niet, of alleen een klein deel en altijd veel te laat”, zegt Snaauw. “Ons management stond met de rug tegen de muur. Het rekte de betalingstermijn noodgewdongen steeds verder op, opdrachtnemers trokken zich terug en zo ontstond een neerwaartse spiraal.”

Koop Groep stak het geld liever in de duurzame energietak van het bedrijf, KDE, zo weet Snaauw. “In de economische crisis wilden de banken Koop Groep geen geld meer lenen voor de ontwikkeling van KDE. Toen hebben ze het maar bij ons gehaald.” Snaauw krijgt bijval van een bron die de gang van zaken rond het bedrijf van dichtbij heeft gevolgd, maar die anoniem wil blijven (de naam is op de redactie bekend). Volgens deze bron had Koop Groep vlak voor de economische crisis grote investeringsbeslissingen genomen voor KDE, maar de banken trokken zich terug en daarom is Hogenboom geslachtofferd.

‘De kost gaat bij KDE voor de baat uit’

Directiesecretaris bij de holding Paul van Soest ontkent de aantijgingen. “Natuurlijk wordt er wel eens geschoven met geld. Het ligt echter wel genuanceerder. Ieder dochterbedrijf is verantwoordelijk voor zijn eigen budget. De inkomsten van Hogenboom zijn de laatste jaren gehalveerd. Er is een enorme terugval in de markt. Dat is het probleem”, zegt Van Soest. “Er loopt echt niet een direct lijntje van Hogenboom in Barendrecht naar KDE in Slochteren.”

Poolse vergunningen Er lijkt eindelijk schot te zitten in het Komarowo-windpark, dat KDE Energy wil aanleggen in Polen. De autoriteiten weigerden het bedrijf de benodigde vergunningen te geven, maar na een bezoekje van staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) Henk Bleker kwamen de ambtelijke radertjes eindelijk in beweging, zegt KDE Energy-woordvoerder Jorien Bakker. “Het gaat nu de goede kant op.”

Ook KDE kan zich niet vinden in de aantijgingen van zusterbedrijf Hogenboom. Woordvoerder Jorien Bakker: “Het zwartepieten is begonnen. Heel erg jammer. Het verhaal wordt opgeklopt.” Bakker wil niet ontkennen dat er behoorlijk wat geld naar KDE is gegaan de laatste jaren, “maar wij zijn een ontwikkelbedrijf. Daar moet je geld insteken. Dan moet je geduld hebben en op den duur verdien je je investering terug.” Eenzelfde verhaal vertelt Van Soest: “De kost gaat bij KDE voor de baat uit.”

KDE heeft in 2008 een naamsverandering ondergaan. Koop Duurzame Energie werd toen officieel omgedoopt in KDE Energy, vanwege de internationalisering van het bedrijf. Belangrijkste activiteit is windenergie. In Nederland heeft KDE verschillende parkengebouwd en ook in Groot-Brittannië, Frankrijk, België en Polen (zie kader) is het bedrijf actief, waarbij in de laatste drie landen de projecten de planfase nog niet zijn ontstegen.

Overigens ging ook Hogenboom niet altijd onder deze naam door het leven. In 1994 werd het bedrijf, dat toen nog Hogenboom heette, ingelijfd bij de Koop Groep. Het kreeg de naam Nacap Benelux en verwierf een plekje in de grotere Nacap-familie. Onlangs is de naam weer veranderd in Hogenboom. Snaauw ziet hierin een tactische manoeuvre van de Koop Groep. “Dan besmetten wij de naam Nacap niet als wij straks failliet zijn en de rest van Nacap wordt verkocht.”

De Koop Groep is in handen van voormalig Philips-topman Cor Boonstra (50,1%) en Henk Koop (49,5%). Boonstra verwierf zijn belang in 2004. In 2001 was Henk Koop, via zijn bouwbedrijf Koop Tjuchem, betrokken bij de bouwfraudezaak.

OR-voorzitter Snaauw vermoedt dat faillissement niet lang meer op zich zal laten wachten. “Een deel van de werknemers heeft al een heenkomen gevonden bij collega-aannemers. Voor ongeveer 150 werknemers wordt het moeilijk. Dit zijn veelal de wat oudere mensen. Voor hen is er geen sociaal plan”, aldus Snaauw.

Tijdo van der Zee, Energeia. 12 mei 2011