Eind februari werd op feestelijke wijze de eerste CV-ketel van het onderhoudslabel OK-CV voorzien. Waar moet een installateur aan voldoen om dit keurmerk te mogen voeren? En is het keurmerk nu af, of komt er wellicht nog meer bij?

In 2010 kwamen twee mensen om het leven in een flat in Meppel door het vrijkomen van koolmonoxide in een verkeerd geïnstalleerde CV-installatie. Eind februari deed de rechter in Assen eindelijk uitspraak in de zaak tegen de bedrijven Loodsluis en Rendo, die verantwoordelijk waren voor het onderhoud. Ze kregen ieder een boete opgelegd van 75.000 euro wegens nalatigheid, maar de bedrijven gingen hiertegen in beroep.

Henk Sijbring, voorzitter van de CV-ketelbrancheorganisatie VFK en voorzitter van de nieuwe stichting OVI (OK voor Installaties), die het OK-CV-keurmerk beheert, ziet in de treurige zaak een voorbeeld van wat er allemaal mis gaat in het beheer en onderhoud van CV-ketels. “Dit ongeluk was niet gebeurd als er een verplichte opleveringskeuring had plaats gevonden”, zo stelt hij onomwonden.

Om te voldoen aan de Europese richtlijn EPBD werkt het ministerie van Binnenlandse Zaken, onder leiding van minister Stef Blok, aan nieuwe regels voor de veiligheid en energiezuinigheid van cv-installaties. Vanaf 2016 zullen bouwers aan de hand van erkende toetsinstrumenten inzichtelijk moeten maken dat wordt volstaan aan de bouwvoorschriften. Deze verbeterde kwaliteitsborging geldt ook voor installatiewerk bij de nieuwbouw en verbouw van woningen. De minister onderzoekt momenteel ook of gebouweigenaren verplicht kunnen worden veiligheidsonderzoek te laten uitvoeren in gebouwen waarvan “voldoende vaststaat dat deze een gevaar voor de gezondheid of veiligheid kunnen opleveren”. Ook woningen met installaties die een gevaar kunnen opleveren, kunnen vallen onder die regeling. De resultaten uit dit onderzoek komt waarschijnlijk pas naar buiten na de zomer, omdat eerst gewacht wordt op de uitkomst van onderzoek van de Onderzoeksraad voor de Veiligheid naar koolmonoxidevergiftigingen, en die laat nog een aantal maanden op zich wachten, zo laat een woordvoerder weten.

Of de overheid met bovengenoemde maatregelen voldoet aan de eisen in de EPBD valt nog te bezien. Want die stelt: “Lidstaten nemen de noodzakelijke maatregelen voor het instellen van een regelmatige keuring van c.v.-ketels die werken op niet-hernieuwbare, vloeibare of vaste brandstof en een nominaal vermogen hebben van 20 tot 100 kW.”

Henk Sijbring zou liever gezien hebben dat ook nieuwe en vervangende installaties in de bestaande bouw aan een verplichte keuring zouden worden onderworpen. “De overheid zou het opleveringskeur van ons OK-CV zo over kunnen nemen. Rookgasafvoer, de thermostaat, het expansievat en de CV-ketel: het zit er allemaal in.” Maar nu de initiatiefnemers (ministerie Binnenlandse Zaken, Uneto-VNI en VFK) een vrijwillig OK-CV hebben ontwikkeld, zal hij er alles aan doen om dit project tot een succes te maken. “Ik geloof er echt in. Het zou uniek zijn als Nederland er in Europa er in zou slagen om de doelstellingen uit de EPBD te halen met zo’n vrijwillige insteek. En als het niet goed is dan horen we vanzelf wel vanuit Brussel dat we zwaardere maatregelen moeten nemen.”

Een bedrijf dat het OK-CV-keur wil voeren, moet aan een aantal voorwaarden voldoen. Het moet in bezit zijn van een SEI-erkenning of Sterkin-erkenning. Daarnaast moet het Energie Service Specialisten in dienst hebben. Dat zijn servicemonteurs met de juiste papieren. Servicemonteurs Installatietechniek of Service Technici niveau 3 of 4 voldoen direct aan de eisen van OK-CV, al wordt een module ‘Communicatie OK CV’ aangeraden, onder meer om beter te kunnen inspelen op “koopsignalen voor de aanschaf van een nieuwe cv-ketel”. Wie bovenstaande diploma’s niet heeft, moet een extra examen afleggen. Ten derde moet het bedrijf de juiste software hebben om de OK CV-beoordelingsuitslagen af te melden en te administreren in een landelijke database. En ten slotte moet het bedrijf meewerken aan steekproefsgewijze controles van het geleverde werk bij OK-CV-installaties. Over dat laatste punt hoeven servicemonteurs zich overigens vooralsnog niet veel zorgen te maken. Want, zo laat Henk Sijbring weten, “er is nog geen externe partij gekozen om het steekproefonderzoek te gaan uitvoeren. In de zomer denken we dit rond te hebben.”

De genoemde database is eigendom van Stichting OVI. De gegevens hieruit mogen alleen onder strenge voorwaarden aan bepaalde doelgroepen beschikbaar worden gesteld, zo laat Uneto-VNI woordvoerder Dick Reijman weten. Het gaat dan om algemene statistische gegevens aan de overheid in het kader van Europese milieu rapportages,   gegevens voor de steekproeven,  adresgegevens voor recall acties bij urgente en gevaarlijke situaties als deze vanuit de fabrikanten dringend noodzakelijk zijn en  algemene statistische gegevens ten behoeve van het bestuur van de Stichting OVI.

Zo’n 55 procent van de CV-eigenaren heeft een onderhoudscontract met zijn servicemonteur. Maar met zo’n contract is de kwaliteit nog allerminst geborgd. “Er is een chronisch tekort aan kennis bij servicemonteurs”, stelt Sijbring. Daar is Sieger Volkers, directeur van de M&G Group en van branchevereniging RoGaFa het mee eens. M&G is het moederbedrijf van rookgasafvoerfabrikant Burgerhout. De kunststof buizen van dit bedrijf waren gebruikt bij de koolmonoxidezaak in Meppel. Dat deze zeer slecht gebeugeld waren, bleek één van de voornaamste oorzaken van de vergiftiging. De Rogafa startte kort na het Meppelse ongeval een campagne ‘Het Nieuwe Beugelen’. “We zien dat er sindsdien steeds meer beugels verkocht worden. Maar het is nog onvoldoende. Veel installateurs zijn steengoed, maar bij een groot deel is het kennisniveau onvoldoende.” Volgens Volkers is een verplichte opleverkeur, of een verplichte ‘APK-keuring’ van de CV-installatie niet nodig. Er moet veel meer worden ingezet op het opleiden en certificeren van de servicemonteurs. Volkers ziet dat de rookgasafvoer nog wel eens het ondergeschoven kindje is in de CV-installatie. “De levensduur van de rookgasafvoer is even lang als die van de CV-ketel. Maar bij vervanging laat men vaak de oude afvoer zitten. Dat is onverstandig, vooral omdat de prijs van een nieuwe rookgasafvoer ten opzichte van een nieuwe ketel erg laag is.” De RoGaFa heeft zich nog niet bij het OK-CV-initiatief aangesloten. Maar, zo verzekert Volkers: “De gesprekken zullen zeer binnenkort van start gaan.”

Wil van Ophem, directeur technische zaken van KvINL, beheersorganisatie voor erkennings- en certificatieregelingen voor de installatiesector, begrijpt wel dat de rookgasafvoer niet al bij aanvang is opgenomen in het OK-CV-keur. Dat zou teveel ineens zijn geweest. “Wellicht dat dit alsnog bij een eerste evaluatie in de regeling kan worden vertaald.” KvINL is bij het OK-CV betrokken, doordat de certificaten en erkenningen van het instituut gelden  als belangrijke basis voor de toekenning van het keurmerk. Bij bedrijven die het OK-CV keurmerk aanvragen, doet KvINL de administratieve check. Van Ophem: “De tijd zal leren of OK-CV een succesformule is. Qua promotie is het een heel ander traject dan bijvoorbeeld het energielabel. De campagne moet nog van de grond komen. Het OK-CV-keur is nu nog relatief onbekend.”

Over verplichte opleveringskeuren en verplichte APK’s houdt Van Ophem zich enigszins op de vlakte. “Als je die weg in slaat, dan is er nog zo veel meer om te verplichten. Denk aan gasinstallaties of legionella”. Probleem is dat bij verplichtingen ook handhaving hoort.  KvINL werkt aan een risicomodel, waarin voor verschillende installaties wordt aangegeven welke maatregelen genomen kunnen worden om het risico te reduceren. “Een verplichte keuring, eventueel op basis van een steekproef, is dan één van de mogelijke keuzes die gemaakt kunnen worden.”

Kunnen we na het OK-CV nog meer verwachten van stichting OVI? Henk Sijbring: “Jazeker. Dat is ook de reden dat we onze stichting zo genoemd hebben: OK Voor Installaties. Dat biedt de ruimte ook andere installaties mee te kunnen nemen. Kachels en haarden bijvoorbeeld, maar ook ventilatie en misschien zelfs elektra.”

 

Door: Tijdo van der Zee

Verschenen in GAWALO (maart 2015)